پاسخ کارگاه متن پژوهی فارسی یازدهم

پاسخ سوالات کارگاه های متن پژوهی کتاب درسی فارسی یازدهم رشته تجربی، رشته انسانی و رشته ریاضی را به طور کامل در این مطلب خواهید داشت.

پاسخ کارگاه متن پژوهی درس اول

پاسخ کارگاه متن پژوهی فارسی. درس اول قلمرو زبانی :

1-دغل: حیله گر . جیب :گریبان . دون همتی : پستی و فرومایگی

2-دگر روز باز اتفاق اوفتاد / که روزی رسان قوت  روزش بداد

3- قطره ی باران ما گوهر یک دانه شد : در این بیت  به معنی گشتن به کار رفته است .

 دل بر دلدار رفت جان بر جانانه شد : در این بیت به معنی رفتن به کاررفته است .

4- دست  وصورت (تناسب)

دست وبدن (تضمن )

تند و تلخ (تناسب )

تند وکند (تضاد )

پاسخ کارگاه متن پژوهی فارسی یازدهم. درس اول قلمرو ادبی :

1-سعی در ترازوی خویش بودن : کنایه از رسیدن منفعت به خویشتن .

زنخندان  به جیب فرو بردن : کنایه  از تفکر و تامل کردن

2- چنگ : 1- آلت موسیقی  2– پنجه ودست

3– تو ( مشبه محذوف) چو( ادات تشبیه ) شیر ( مشبه به ) باقی ماندن خوراک /از توماند (وجه شبه )

4– شیر نماد افراد کوشا و متکی به تلاش خود                                       روباه نماد وابسته و سست اراده

درس اول قلمرو فکری:

1-انسان عاقل جوانمردی و بخشش می نماید چرا که فرومایگی نشانه بی خردی و فرومایگی است . (مفهوم : کرم وبه فکر دیگران بودن نشانه خردمندی و فرومایگی نمایان گر بی خردی است .)

2- گاهی انسان به خیال خود به یقینی می رسد که در واقع صحیح نیست . مانند مرد درویش که یقین کرد می تواند مانند شغال گوشه نشین باشد وروزی بخورد.اما قیاس او نابجا بود ونتیجه اش را دید.

3- رزق هر چند بی گمان برسد / شرط عقل است جستن از درها

(برو شیر درنده باش ای دغل/مینداز خود را  چو روباه شل)

سحر دیدم درخت ارغوانی/  کشیده سر به بام خسته جانی

(در این بود درویش شوریده رنگ/که شیری برآمد شغالی به چنگ

شغال نگون بخت را شیر خورد / بماند آنچه روباه از آن سیر خورد )

به گوش ارغوان آهسته گفتم / بهارت خوش که فکر دیگرانی

(کسی نیک بیند به هر دو سرای/  که نیکی رساند به خلق خدای )

چه در کار و چه در کار آزمودن/نباید جز به خود ، محتاج بودن

(بخور تا توانی به بازوی خویش  / که سعیت بود در ترازوی خویش )

4-هم متن درس حاضر وهم مثل (( از تو حرکت از خدا برکت )) بیانگر این نکته ی دقیق هستند که کوشش باع گشایش درهای بخشش و رحمت خداوند . می گردد. چراکه شیر با کوشش خود نه تنها خوراک مورد نیاز خود را فراهم  می نمود بلکه باعث رسیدن راحتی به حال غیر هم می شد.

و مفهوم هر دو در این نقطه اشتراک دارند که کوشش با رسیدن به روزی ارتباط جدا ناشدنی دارد.

پاسخ کارگاه متن پژوهی درس دوم فارسی یازدهم

درس دوم قلمرو زبانی :

1-خیلتاش ،ندیم ، لشکری  /رقعت ، نامه ، قلم

2– فرمان داد: مثال داد / سوار اسب شد: برنشست

3–محجوب گشت از مردمان : پنهان/ مردی محجوب بود : باحجب و حیا /  اجازه حضور داده شد:بارداده شد

4- آگاه شدند که (کشتی ) غرقه خواست شد: می خواست غرق شود.

نامه ها نبشته آمد:نامه ها نوشته شد

قلمرو ادبی:

1-کوتاهی جملات: امیر را بگرفتند و بربودند و به کشتی دیگر رسانیدند .

تکرار :زندگانی خداوند دراز باد ، حال خلیفه دیگر است که خداوند ولایت است و خواجه با امیر محمود به غزوها بوده است ….و بر من پوشیده است .

الف) آب مجاز از رود خانه

ب) شمشیر : مجاز از قدرت و توان وجنگجویی

قلمرو فکری :

1-امیر از ((آن جهان آمده به خیمه فرود آمد )و جامه بگردانید : و پادشاه که از مرگ نجات یافته بود به خیمه آمد و لباس عوض کرد.

2- الف)بونصر مشکان

ب) نویسنده با کفایت

3-پایبند به حلال و حرام مال وقناعت پیشگی

4- حساب خود اینجا کن آسوده دل شو / میفکن به روز جزا کار خود را

معنی : در همین دنیا به اعمال خود رسیدگی کن و آنها را بسنج  واین کار رابه روز قیامت رها نکن .

مفهوم مشترک : انسان باید در اندیشه آخرت باشد و اعمالش به گونه ای باشد که در روز آخرت گرفتار نشود .

قرابت دارد با :حاسبوا قبل ان تحاسبوا

پاسخ تمرین کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی یازدهم

قلمرو زبانی :

1-راهنما، هدایتگر

2-انقلاب احوال –شهر حلب –صاحب بصیرت –مناسک حج

3- بدل: سلطان ولد ، فرزند مولانا ، هر دم بی تابانه به بالین  پدر می آمد.

معطوف : به نرمی وحسن خلق آنان را به راه راست آورد .

تکرار: برای من مگری و مگو دریغ ! دریغ!

حل کارگاه متن پژوهی فارسی یازدهم قلمروادبی :

1-واج آرایی : دردی است غیر مردن کان را دوا نباشد /پس من چگونه گویم کاین درد را دوا کن =حرف ((ر)) و ((د))

حس آمیزی : به ترانه های شیرین  به بهانه های زرین ….

تشبیه :  شمس حقیقت : حقیقت مانند یک خورشید

2- بیانگر آرایه تضمین . زیرا  شفیعی کد کنی عین سخن مولانا را ضمن شعر خود آورده است .

جواب کارگاه متن پژوهی فارسی قلمرو فکری :

1-پیر و مراد به شخصیتی وارسته که صلاحیت هدایت دیگران و روشن کردن اسرار و حقایق عالم معنا را داشته است گفته می شده .رابطه  شمس تبریزی نسب به مولانا چنین رابطه ای است . مولانا به عنوان سالک و جویای راه حق در محضر شمس تبریزی زانوی شاگردی به زمین می گذارد و از او حقایق را در می یابد .

2- مولانا به دام شیطان افتادن  را مایه حقیقی افسوس وحسرت می داند . ((به دام دیو درافتی دریغ آن باشد ))

3-ما ز فلک بوده ایم یار ملک بوده ایم /باز همان جا رویم ، جمله که آن شهر ماست

4- بیانگر اعتقاد به روز رستاخیز و معاد

5- ((حالت صلح و یگانگی باعشق و حقیقت ، او را بردباری و تحمل عظیم بخشید طوری که طعن و ناسزای دشمنان  را هرگز جواب تلخ نمی داد و به نرمی وحسن خلق آنان را به راه راست می آورد. )) براساس آنچه که آورده شده ، مولانا با زبان نرم با مخالفان برخورد می نموده است همانگونه که حضرت موسی در برابر فرعون مخالف ، امر به آن شده بود .

لینک دانلود: پاسخ کارگاه متن پژوهی فارسی یازدهم