معنی روان و کامل درس اول در کتاب فارسی یازدهم رشته های انسانی و تجربی با نام ( شعر نیکی ) به صورت دقیق برایتان گذاشتیم.
فایل pdf کامل و مرتب این درس نیز در ادامه نوشته قرار دارد که دانلود کنید.
این معنی همراه با تمام جزئیات لازم است. آرایه های ادبی درس نیکی نیز را به طور کامل و دقیق با فایل pdf قابل دانلود می توانید داشته باشید.
معنی شعر مشهور به یکی روبهی دید بی دست و پای. فرو ماند در لطف و صنع خدای
از بوستان سعدی که هم برای کنکور مناسب است و هم برای امتحان فارسی پایه یازدهم رشته های تجربی و ریاضی و انسانی

? معنی بیت 1 تا 5 شعر نیکی
✅ قلمرو فکری 1 تا 5
مرد درویش با دیدن روباه و وضعیت جسمی او از زنده بودنش تعجب کرد ؛اما طولی نکشید که راز چگونه غذا خوردن روباه برایش آشکار شد .او دانست که این خداوند است که روزی همه موجودات را می رساند .
✅ قلمرو ادبی 1 تا 5
مراعات نظیر :دست و پا ؛لطف و صنع؛سر، دست و پا در بیت 2/
کنایه : ((به سر بردن ))کنایه از گذارندن و به پایان رساندن ؛ ((روزی رسان)) کنایه ازخداوند
جناس ناهمسان (ناقص):رنگ و چنگ؛ شیر و سیر /
نماد : شیر نماد کسانی است که با تلاش خود روزی شان را به دست می آورند و به ناتوانان نیز می بخشند. روباه نماد کسانی است که سرباز دیگرانند و از دست رنج دیگران استفاده می کنند (بماند که گاه از سر نیازمندی است ).
نکته مهم در ابیات 1تا 5
در یک فیلم سینمایی لاله ای را می بینید که در بیابانی بی آب و علف روییده است و مادری پیر کنار آن نشسته و اشک می ریزد .لاله در این فیلم چه مفهومی دارد ؟ شهادت.
گاهی برخی واژه ها وتصاویر ، در دنیای هنر و ادبیات ،نشانه مفهومی خاص هستند که آن را به ذهن خواننده یا بیننده خود منتقل می کنند؛به این واژه ها ونشانه ها ((نماد)) می گوییم .
نمونه های دیگری از نماد :کبوتر در حال پرواز نماد شهادت ، سرو نماد آزادی ،سیمرغ نماد حقیقت.
✅ قلمرو زبانی 1 تا 5
*((فرو ماندن :متحیر شدن ؛فرومانده :شگفت زده شد/صنع خدا :ساخته خدا ، آفریده خدا ، کار خدا /چون :چگونه (معانی مختلف ((چون)) را با توجه به مفهوم جمله ای که در آن به کار رفته ، تشخیص می دهیم .) / بدین : با این /*شوریده رنگ : آشفته حال / بر آمد :آمد /*شغال :جانوری پستاندار از تیره سنگان که جزء گوشت خوارها است ./ نگون بخت : بدبخت / بماند آن چه : پسمانده، آن چه از آن (شغال )باقی ماند. دگر روز : روز دیگر / اوفتاد: افتاد / روزی رسان : روزی رساننده ، خداوند / قوت : خوراک ، غذا.

توضیح ابیات 1 تا 5
این جمله را ببینید ((دیگر روز به بوستان رفت.)) اگر بخواهیم نقش دستوری واژه های آن را مشخص کنیم ، متوجه می شویم که ((دیگر روز )) یک گروه اسمی است واین دو واژه در کنار هم یک نقش دستوری دارند : قید . در این گروه اسمی ، کدام واژه است و کدام وابسته ؟
پس شما هم متوجه شدید !واژه ((دیگر )) که صفت مبهم است وامروزه به عنوان وابسته پسین ه کار می رود (یعنی بعد از هسته می آید ) در گذشته گاهی به عنوان وابسته پیشین هم می آمد :دیگر روز ، دیگر باره و..

دانلود فایل pdf : معنی شعر نیکی فارسی یازدهم در ادامه نوشته قرار دارذ
? معنی بیت 6 تا 9 شعر نیکی
قلمرو فکری: درویش با دیدن آن صحنه ، به این یقین رسید که خداوند روزی همه موجودات را می دهد وتلاش موجودات در به دست آوردن روزی ، بی تاثیر و بی فایده است ؛ بنابراین تصمیم گرفت که پس از آن تلاش برای کسب روزی را کنار بگذارد و فقط به لطف خدا تکیه کند.
سرانجام گوشه نشینی و ترک تلاش ، ناتوانی و نیازمند شدن به دیگران است .
قلمرو ادبی
آرایه های ادبی موجود در بیت 6 تا 9 به این شکل است»
واج آرایی : تکرار واج های (د)و (ن)
مراعات نظیر: دیده و بیننده ؛رگ، استخوان و پوست
جناس ناهمسان (ناقص):مور و زور (اختلاف در واج اول) ؛جیب و غیب (اختلاف در واج اول) دوست و پوست (اختلاف در واج اول )
تشبیه : من مانند مور (ناتوانی وضعیفی مور مد نظر است و گرنه مور است و تلاش و پشتکارش .(؛درویش )ضمیر ))ش((( به چنگ تشیه شده است . ) مثل چنگ رگ و استخوان و پوستش ماند .
چنگ سازی است که بدنه آن از استخوان و تارهایش از رگ یا نوارهای بریده شده پوست ساخته می شود .
تضاد : مور)نماینده ناتوانی ( و پیل )نماینده زورمندی (؛ بیگانه و دوست
کنایه: زنخدان به جیب فرو بردن ((کنایه از اندیشیدن ،دراین جا گوشه گیری و ترک تلاش ، ))رگ یا پوست و استخوان ماندن از کسی ((کنایه از شدت لاغری او
قلمرو زبانی
یقین : باور ، ایمان قلبی ،بی گمان / مرد را دیده : دیده مرد، چشم مرد (ترکیب اضافی که شکسته و جابه جا شده و به آن ))فک اضافه می گوییم . (را )در این جا نشانه فک اضافه است .
بین (دیده) و(بیننده ) رابطه تناسب برقرار است .
شد: رفت / با توجه به مفهوم جمله
/ کزین : مخفف که از این / کنج گوشه / پیلان : پیل ها ) فیل ها ( /* زنخدان : چانه /*جیب : گریبان ، یقه / *غیب : پنهان ، نهان )دنیای پنهان ، عالم غیب (/ *چنگ : نوعی ساز که سر آن خمیده است و تارهایی دارد . / تیمار
سایر ابیات 10 تا 13 را در فایل pdf کامل معنی شعر درس نیکی قرار داده شده در ادامه مطلب دانلود کنید.

? معنی بیت 14 تا 17 شعر نیکی
✅ قلمرو فکری بیت 14 تا 17
به جای اظهار نیاز پیش دیگران بهتر است با تلاش و کوشش ، هم نیاز خود را برآورده کنیم وهم به دیگران یاری برسانیم . این کار موجب بخشایش خداوند و پاداش نیک اوست ؛ همچنین نشان دهنده خردمندی انسان است. انسان های خردمند بخشنده هستند و انسان هایی که اهل بخشش نیستند ، پست و فرومایه اند.
✅ قلمرو ادبی بیت 14 تا 17
تضاد: جوان و پیر / تکرار :دست در بیت 14 تکرار شده است .
/کنایه:((خود را افکندن ))کنایه از خود را به ناتوانی زدن
جناس نا همسان (ناقص) : سر و در (در بیت 16)؛ اوست و پوست
مراعات نظیر : سر ، مغز و پوست (هر سه از اعضای بدنند.
مجاز :((سر ))مجاز از انسان ، ((مغز))مجاز از خرد یا باطن ، ((پوست ))مجاز از ظاهر و ((سرای )) مجاز از جهان (دوسراه دوجهان)
✅ قلمرو زبانی بیت 14 تا 17
کرم : بخشش؛کرم ورزیدن :بخشیدن ، اهل بخشش بودن/*دون همت : کوتاه همت ، دارای طبع پست و کوتاه اندیشه (دون به معنی پست و همت به معنی اراده و خواست ) /سرای : خانه /نیکی : خیر ، خوبی / دون همتان واژه وندی –مرکب است : دون +همت +((ان)) جمع
دانلود فایل کامل pdf
دانلود فایل pdf : معنی شعر نیکی فارسی یازدهم