مطالعه تشریحی، متردافی است که برای امتحانات نیمسال اول یا خرداد ماه به ذهن دانش آموزی می رسد. یعنی انگار روش مطالعه در ایام امتحانات، متفاوت از روش مطالعه برای کنکور است. همین تصور و نگاه اشتباه از روش مطالعه سبب می شود رفتار کنکوری یک دانش آموز دوازدهمی نیز به سمت اشتباه برود.
البته همان طور که در مطلب چطور در ایام امتحانات برای کنکور هم درس بخوانیم؟ گفتم: این طبیعی است که دانش آموز وقتی 11 سال با روش تشریحی در کلاس و امتحاتات پیش آمده است، در سال دوازدهم هم همان روش را به صورت پیش فرض و غالب می داند. اما نکته اینجاست که روش مطالعه برای کنکور، جدا از روش مطالعه برای امتحانات نیست.
زمانی این روش مطالعه به یک مسئله بزرگ و مهم تبدیل می شود که امتحانات نزدیک می شود. امیدوارم با روش مطالعه ای که به شما پیشنهاد می دهم، به خوبی از پس امتحانات بربیایید و همزمان با آن نیز دستاوردهایی خوب برای کنکور خود در همین ایام امتحانات داشته باشید.
هدفگذاری برای روش مطالعه
قبل از هر چیزی این چند نکته را خوب دقت کنید و آن ها را برای خود تحلیل کنید:
1) این که در ایام امتحانات باید تمرکز بر روی دروس دوازدهم باشد یک اصل درست است. 2) اما تمرکز بر روی دروس دوازدهم، به معنای بی اهمیتی دروس پایه نمی باشد. حواسمان باشد که در معادلات دانش آموزی شما، «دروس پایه» دقیقا معادل «تستی خواندن» و «امتحان» هم دقیقا معادل تشریحی خواندن است. 3) در ایام امتحانات قرار نیست تست زدن و کتاب های تست را به طور کلی کنار بگذارید.
-
افزایش ساعت مطالعه
- شاید بتوان گفت در ایام امتحانات میزان ساعت مطالعه اکثر دانش آموزان افزایش می یابد. توصیه می کنم این مقدار افزایش در ساعت مطالعه را مدیریت شده انجام بدهید. یعنی سعی کنید بخسی از آن را برای کنکور و تست زدن یا مرور تست ها و خلاصه نویسی، حاشیه نویسی ها و نکته های هر درس در نظر بگیرید.
اهداف مطالعاتی در ایام امتحانات
هدفگذاری درست مطالعه در ایام امتحانات این است: 1) بستن نیمسال اول دوازدهم. 2) مرور درس های خوانده شده در پایه دهم و یازدهم.
نکته تکمیلی این که دروس دهم و یازدهم را باید با اولویت دروسی بخوانید که بهتر و کامل تر خوانده اید. دلیل اولویت گذاری در پایه دهم و یازدهم این است: چون شما در درس هایی که خوب خوانده اید، تمرکز و بازدهی بیشتری دارید و انرژی و انگیزه بیشتری به شما خواهد داد همچنان که با مرور آن درس ها، شما کار آن درس را تمام می کنید. یعنی مطالعه 50% مطلب اما با بازدهی و تمرکز 100% به جای مطالعه 100% با بازدهی 50%!
تا اینجای مطلب را جمع بندی کنیم:
1) در ایام امتحانات، نیاز به روش مطالعه ای داریم که بتوانیم همزمان با تسلط بر امتحان هر درس و کسب نمره عالی از آن، کارهای لازم برای کنکور را انجام داده باشیم.
2) روش مطالعه در این هدفگذاری بسیار مهم است.
3) روش مطالعه برای کنکور در ایام امتحانات، این طور نیست که کاملا جدا از یکدیگر باشند.
4) تسلط بر نیمسال اول و بستن مطالب آن، تمرکز بر دروس پایه دهم و یازدهم که سطح تسلط بهتری در آن ها دارید، دو هدف عمده از مطالعه در ایام امتحانات است.
روش مطالعه همراه با مثال های مختلف
اگر بتوانید تمام مدت مطالعه ایام امتحانات را همزمان با تسلط بر امتحان، به سمتی ببرید که برای کنکور هم مفید باشد، بَرنده این مدت هستید.
این تصور اشتباه را کنار بگذارید که من از مجموع 10 ساعت مطالعه که در این روزها دارم، 7 ساعت برای مطالعه تشریحی و امتحانات وقت می گذارم و 3 ساعت هم برای تست زدن.
می خواهم روش مطالعه ای را به شما پیشنهاد کنم که 7 ساعت مطالعه هم برای کنکور مفید باشد.
گام اول روش مطالعه
این را بپذیرید: مطالعه تشریحی که برای امتحانات است، می تواند برای کنکور هم کاملا کاربردی و مفید باشد. پس من باید طوری بخوانم که هم برای امتحان تشریحی مفید باشد و هم بتوانم در زمان تست زدن از آن استفاده کنم.
روش مطالعه برای کنکور در ایام امتحانات جدا از همدیگر نیستند!
گام دوم روش مطالعه
داشتن برنامه ریزی استاندارد و مشخص. داشتن برنامه در این ایام یک موضوع است و پایبندی به آن، موضوع دیگری است. منظورم از پایبندی این است: مبادا در وسط مطالعه یک درس و حل نمونه سوالات آن، ذهنتان به سمت تست زدن برود که برایتان نگرانی و استرس از کنکور را ایجاد کند. پس سعی کنید نهایت پایبندی به برنامه را داشته باشید.
به شما قول می دهم: یک برنامه ریزی در بدترین حالت ممکن، بهتر از بی برنامه بودن است. و به همان اندازه هم شک ندارم که چند برنامگی و تغییر برنامه، بدتر از یک برنامه ریزی غیراستاندارد است. به جای آنکه برنامه ریزی را تغییر بدهید، آن را اصلاح کنید، ایرادات را برطرف کنید، نقاط قوت را حفظ کنید.
نتیجه این شد: برنامه ریزی داشته باشید و به آن پایبند باشید. برنامه ریزی را تغییر ندهید. آن را اصلاح کنید و ارتقاء بدهید.
گام سوم روش مطالعه
با این روش مطالعه هر درس را در ایام امتحانات بخوانید. سپس در پایان هر درس از هر کتاب، یا در پایان تمام مطالبی که برای امتحان خوانده اید، تست جامع و مروری بزنید؛ از منبعی که در پایان همین مطلب به شما معرفی شده است (23 کتاب انسانی). شما با این کار، ابتدا خیالتان را از بابت امتحان آسوده کرده اید و سپس به سراغ تست های منتخب و جامع از هر درس و هر کتاب خواهید رفت. 23 کتاب انسانی را حتما بببنید.
نکته اصلی در روش مطالعه
دروس رشته علوم انسانی، غالبا از نوع متنی هستند. در دروس متنی پیدا کردن واژگان کلیدی، فهمیدن و به خاطر سپردن آن ها، روش درست مطالعه است. این روش آن قدر موثر و کاربردی است که با اجرای آن نوع سوال برای شما تفاوتی ندارد.
چون که واژگان کلیدی در هر متن، چیزی است که طراح سوال، در پرسش تشریحی یا چهار گزینه ای، براساس آن سوال را می سازد. در امتحان تشریحی بارم هر سوال بر اساس آن است و در سوال تستی، همان واژگان هستند که شما را به پاسخ درست می رسانند.
روش پیدا کردن واژگان کلیدی
پیدا کردن واژگان کلیدی در هر متن نیاز به دقت در متن و سعی در فهمیدن آن دارد. راه ساده ای که اغلب شما آن را ناخواسته انجام می دهید، همان هایلایت کردن یا خط کشیدن زیر کلمات مهم است. در واقع «کلمات مهم» همان واژگان کلیدی است و شما با خط کشیدن زیر آن، برجسته کردن با ماژیک، نوشتن در دفترچه و گوشه های کتاب مشخص می کنید.
چند مثال با این روش مطالعه
1) مثال از درس تاریخ
کتاب تاریخ. پایه یازدهم، درس چهارم
ارتباط مردم یثرب با رسول خدا
حضرت محمد در سال 11 بعثت، شش نفر از مردم یثرب را که برای انجام مراسم حج به مکه آمده بودند، به اسلام دعوت کرد. آنان مسلمان شدند و پس از بازگشت به شهر خود به تبلیغ اسلام پرداختند. سال بعد، 12 مرد یثربی، هنگام مراسم حج در مکانی موسوم به عقبه در مِنا، با پیامبر بیعت کردند. این بیعت در تاریخ به پیما ن عقبۀ اول معروف شد ه است. در مراسم حج سال سیزدهم بعثت نیز، 73 مرد و دو زن از اهالی یثرب در عقبه با رسول خدا پیمانی بستند که به عقبۀ دوم مشهور است. پیمان عقبهٔ دوم، بیانگر نفوذ و گسترش چشمگیر اسلام در یثرب بود؛ زیرا شمار قابل توجهی از اعضای قبیله های مختلف، به ویژه اوس و خَزرَج، در آن حضور داشتند.
کلمات برجسته شده در این متن از نظر من مهم بودند و باید آن ها را بدانم تا بتوانم به هر پرسشی در این باره پاسخ بدهم. چند تست و سوال تشریحی با همین متن ببینید.
سوال تستی:
- در پیمان عقبه اول و دوم، مجموعا چند نفر با پیامبر پیمان بستند؟
الف) 6 نفر ب) 12 نفر ج) 73 نفر د) 91 نفر
- کدام مورد درباره پیمان عقبه اول و دوم درست است؟
الف) عقبه دوم بین 12 نفر از زنان و مردان یثربی و پیامبر بود.
ب) هر دو پیمان عقبه اول و دوم بین پیامبر و یک قبیله از یثرب بود.
ج) عقبه اول در سال یازدهم بعثت و عقبه دوم هم دو سال بعد از آن بسته شد.
د) نفوذ و گسترش اسلام در بیشتر قبایل یثرب، اهمیت پیمان عقبه دوم بود.
2) مثال از درس جامعه شناسی
جامعه شناسی دهم، درس اول. صفحه 4
ویژگی های کنش در متن این درس، با ذکر چندمثال به این صورت معرفی شدند: 1) ارادی 2) هدف دار 3) معنادار 4) آگاهانه
اگر دبیر شما در امتحان تشریحی بخواهد «کنش را تعریف کنید و 2 ویژگی آن را توضیح دهید» پاسخ شما به این سوال در امتحان تشریحی، به احتمال نزدیک به 100% کامل خواهد بود و نمره سوال را به طور کامل می گیرید.
اما موضوع در آزمون تستی تفاوت دارد. به این صورت که شما اگر بخواهید به هر سوالی که از ویژگی های کنش طرح شود، درست پاسخ بدهید؛ نه تنها باید هر 4 ویژگی را یادتان باشد بلکه هر 4 ویژگی را کاملا بفهمید.
به این چند تست دقت کنید:
1) «دو برادر در یک خانواده،همیشه مشاجره دارند. اما وقتی خواهر کوچکشان را ببینند، سکوت می کنند. من وقتی به استخر می روم، ابتدا سردی و گرمی آب را بررسی می کنم» این دو «کنش» به کدام ویژگی های اشاره دارد؟
الف) ارادی / آگاهانه
ب) آگاهانه / ارادی
ج) معنادار / هدف دار
د) هدف دار / معنادار
-
تست زنی بعد از هر امتحان
من پیشنهاد میکنم پُرکاری تستی هر درس را بعد از امتحانش انجام بدین. یعنی وقتی از امتحان برگشتید، بعد از 1-2 ساعت استراحت، تست های اون درس را کار کنید تا پایان همون شب. مثلا یکشنبه بعد ازامتحان تاریخ که رسیدین خونه، یه استراحت و بعدش تست های تاریخ را بزنید. حالا اگر وقت داشتید برای جامعه یا اقتصاد که بهتر.
پُرکاری تستی را چطور انجام بدین؟
? قرار نیست همه تست های هر درس را بزنید.
?ابتدا یه ارزیابی از کل تست های اون چند درس داشته باشید.
?بعد با تقسیم بندی توی چند ساعت موردنظرتون، شروع کنید.
یه اشتباه عملیاتی مرتکب نشید: اینکه مثلا 5 درس داریم برای تست، اما طوری تست ها را شخم بزنین که به همه 5 درس نرسید.
لایه لایه برین جلو. یعنی سعی کنید ابتدا از هر 5 درس، تعدادی تست کار کنید. مثلا هر درس 15 تست با تحلیل. بعد اگر زمانش را داشتید، دوباره از هر درس 5 تست دیگه. اینطوری سهم همه درس ها یکسان میشه.
اما یادتون باشه که توی درس های مهم که تست های بیشتر دارن، زمان بیشتری بذارینو چون بیشتر سوال خیز هستن.
منبع : انتشارات مشاوران آموزش
بازتاب: نیمسال دوم چگونه برای کنکور بخوانیم - برنامه ریزی برای نیمسال دوم
در این مطلب کاملا توضیح داده شده چطور همزمان با مطالعه تستی، رویکرد تشریحی هم در مطالعه داشته باشید: روش مطالعه تستی-تشریحی
موفق باشید و بمانید. رستم جو